ضرورت تشکیل صنف سینمایی در دهه 60 احساس شد/لزوم استقلال صنوف از دولت


خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ و هنر: مشکلات پیرامون بازگشایی خانه سینما همچنان ادامه دارد و با وجود تلاش‌های هیات مدیره این نهاد صنفی هنوز زمان باز شدن درب ساختمان شماره یک خانه سینما در خیابان سمنان مشخص نیست.


نیروی انتظامی تا زمانی که اختلافات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با خانه سینما برطرف شود محافظ ملک سینماگران است. تکلیف مکان برگزاری مجمع عمومی مشخص نیست زیرا نیروی انتظامی معتقدست برای جلوگیری از تنش احتمالی بین اهالی خانه سینما و خانه اصناف سینمای ایران موسوم به خانه سینما 2 بهترست مجمع عمومی در مکانی دیگر برگزار شود که این امر مستلزم این است که هیات مدیره خانه سینما باردیگر در روزنامه رسمی فراخوان عمومی منتشر کند که این مساله 15 روز زمان می‌برد و در نتیجه مجمع امروز 6 مرداد برگزار نخواهد شد.


سید محمد بهشتی از موسسان خانه سینما در سال 66 بوده و به گفته خودش پس از شکل گیری، آن را به دست اهالی سینما سپرده است اما حالا با اختلافات پیش آمده این نهاد صنفی تعطیل است و اعضای آن برای دریافت حق و حقوق خود ناچارند پشت درب آن تجمع کنند. با محمد بهشتی مدیرعامل اسبق بنیاد سینمایی فارابی به عنوان یکی از اولین موسسان خانه سینما در رابطه با وضعیت فعلی خانه سینما به گفتگو نشستیم که در ذیل می خوانید.


*یکی از بحث هایی که در مورد خانه سینما مطرح است ابهام در مورد ماهیت خانه سینما است. خانه سینما یک تشکل صنفی است یا موسسه فرهنگی و چرا اساسنامه خانه سینما در سال 66 به تصویب رسید اما تا سال 72 فعالیت خود را آغاز نکرد؟


– آن زمان سیاستی که ما در نظر داشتیم این بود که خوب است صنوف سینمایی دارای تشکل باشند که با تشکیل خانه سینما این اتفاق می افتاد. معمولا با تشکیل صنف های مختلف و گردهمایی این صنف ها در کنار همU تشکلی صنفی تشکیل می شود در حالی که در حوزه سینما به دلیل پیوند و تعدد صنوف چنین مسیری برای تشکیل یک تشکل صنفی طولانی بود به همین دلیل تلاش کردیم خانه سینما را به عنوان مرکز صنوف تصویب کنیم به همین دلیل هیات موسسی تشکیل شد و دست اندرکاران سینما تشویق شدند تا کنار یکدیگر جمع شوند و تشکلی صنفی را تشکیل دهند و همه عضو خانه سینما شوند.


اولین‌‌باری که خانه سینما به شکل جدیدش فعال شد زمانی بود که تشکل های صنفی شکل گرفته بودند و خانه سینما با داشتن اعضا می توانست انتخابات برگزار و مدیرعامل انتخاب کند. در واقع وقفه ایجاد شده از سال 66 تا سال 72 به دلیل این بود که نیاز به زمانی برای عضویت اعضا و تشکیل صنوف داشتیم.


*زمانی که ایده تشکیل خانه سینما شکل گرفت چرا تعدادی از افراد دولتی برای شکل گیری این خانه گردهم آمدند و بخش خصوصی هیات موسس این خانه نشد؟


– در آن زمان هنوز دست اندرکاران جوان سینما خیلی تجربه جدی در فعالیت حرفه ای خود و فعالیت صنفی پیدا نکرده و صنوف در قالب انرژی جدیدی در حال شکل گیری بودند. نمی توانستیم چندان توقعی از این سینماگران جوان داشته باشیم چراکه اکثر این افراد خیلی در صنعت سینما استقرار نیافته بودند به همین دلیل در آن زمان خیلی از کارها به وکالت و به نیابت از بدنه سینما انجام می شد. تشکیل خانه سینما هم یکی از آن اقدامات بود که تصور می کردیم ضروری است تا صنوف مختلف شکل گرفته و بخشی از امور مربوط به خود را که خارج از وظایف وزارتخانه است خود برعهده بگیرند.


برای تشکیل این خانه نیاز به یک هیات موسس بود و ما هم از جمله افرادی بودیم که اهالی سینما ما را قبول داشتند و به این شکل نبود که خود را بر بدنه سینما تحمیل کنیم. زمانی که این تشکیلات رسمیت یافت اهل سینما از آن استقبال کردند و در اوایل دهه هفتاد مسیر به نحوی طی شده بود و به حدی خانه سینما عضو داشت و تشکل ها شکل گرفته بودند که می توانست به طور طبیعی فعالیت خود را آغاز کند.


کی از مسائلی که وزارت ارشاد بیشتر بر آن تاکید می کرد این موضوع بود که آقای انوار که در آن زمان عضو هیات موسس خانه سینما بوده شخصا اساسنامه را به پیوست نامه ای به امضای خودش در سمت معاونت سینمایی وقت برای اداره ثبت شرکت ها ارسال می کند. آیا مشکلی وجود دارد که مقامی دولتی که در یک نهاد خصوصی هم از اعضای هیات موسس است نامه ای را خود تنظیم و تایید کند؟


– به لحاظ قانونی مشکلی وجود ندارد و ایشان به واسطه وظایفی که برعهده داشته این نامه را تایید کرده است. زمانی است که فرد منفعت شخصی در انجام کاری دارد و در مقابل زمانی هم هست که کاری عام المنفعه است. آقای انوار برای منفعت شخصی این نامه را امضا نکرد.


* آیا تغییرات اساسنامه سال 88 خانه سینما نسبت به اساسنامه ابتدایی قابل توجیه است؟


– برای هر اساسنامه ای پیش بینی می شود که قابلیت تغییراتی هم در آن وجود داشته باشد. اساسنامه که وحی منزل نیست که تغییری نداشته باشد. زمانی ما به دنبال این هستیم که نهادی که ضروری برای سینما است ولی اشکالاتی به لحاظ حقوقی دارد با مشاوره حقوقی اصلاح شود اما زمانی هم هست که ما اساسا با آن نهاد مخالف هستیم به این معنا که اگر هر نهادی تحت فرمان ما نباشد آن نهاد نباید وجود داشته باشد به همین دلیل به دنبال بهانه ای می گردیم.


باید دید این بحث های حقوقی به چه انگیزه ای مطرح می شود چرا که انگیزه مهم تر از شکل بحث های حقوقی است. انگیزه ای که در شرایط فعلی به نظر می رسد وجود دارد این است که تحمل یک نهاد صنفی مستقل وجود ندارد. اگر راه حل حقوقی پیدا شد از مسیر حقوقی اقدام می کنند اگر نتوانستند متهم به مسائل سیاسی و امنیتی می کنند یا راه های دیگر. در حالی که اگر خلافی وجود دارد دور هم جمع شوند و خطا را مرتفع کنند.


* اگر تشکیلات صنفی که مورد پسند دولت است تشکیل شود به نظرتان مورد قبول سینماگران واقع می شود؟


– تشکل صنفی در ذات باید مستقل از دولت باشد و باید اهل آن صنف را نمایندگی کند در حالی که دولت نمایندگی حاکمیت را می‌کند. حاکمیت نمی‌تواند با اهل صنف یکی باشد. خانه سینما دولتی نبوده است و ما تنها هیات موسسی بودیم که پس از شکل گیری خانه سینما و عضوگیری، کناره‌گیری کردیم و خود اعضا به انجام امور پرداختند. زمانی دولت به دنبال شکل گرفتن یک صنف غیردولتی است و تا این حد تلاش می‌کند اما زمانی هم می‌رسد که قصد نابود کردن آن مکان است و به هر نیرویی برای این کار متوسل می‌شوند.


گفتگو از سمانه فراهانی

Check Also

معرفی نقاشان زن نامدار به بهانه روز جهانی طراحی و نقاشی

 ۱۶ می برابر با ۲۶ اردیبهشت ماه، روز جهانی طراحی و نقاشی اعلام شده است. …