رسول صدرعاملی کارگردان سینمای ایران در گفتگو با خبرنگار مهر درباره نقش جشنواره فیلم کودک در پویایی سینمای کودک و نوجوان اظهار کرد: به نظر من جشنواره تاکنون نتوانسته نقشی جدی در این گونه سینمایی ایفا کند. جشنواره کودک و نوجوان یک اتفاق و حادثه است، ممکن است رخ بدهد یا ندهد. بدون استثنا هر سال دبیر و مسولان برگزارکننده جشنواره نمیدانند آیا جشنواره برگزار میشود یا خیر، در اصفهان برپا میشود یا همدان و یا کرمان. به نظر من شهرداری اصفهان هیچگاه در هیچ شرایطی نتوانست برگزاری همه ساله جشنواره را به طور جدی و مداوم تضمین کند.
وی ادامه داد: این موضوع به عدم درک اساسی مقوله فرهنگ و به خصوص هنر در بین مدیران جامعه بازمیگردد. زمانی که عدهای جشنواره را برای شهر اصفهان حرکت مثبتی توصیف کنند شهرداری اصفهان جشنواره را برگزار میکند، بعد پشیمان میشوند و سپس مشخص نیست که در سال بعد چه میشود. در واقع حرف من این است، جشنوارهای که همیشه متزلزل بوده و هیچگاه نتوانسته یک دبیرخانه دائمی داشته باشد و از یک تیم برگزارکننده جدی و پیگیر برخوردار شود به طور قطع تاثیرگذار نمیشود. مانند بسیاری از تولیدات خوب سینما و تئاتر ما در سالهای گذشته که کاملا اتفاقی بوده و مبتنی بر هیچ سیاست مدیریتی و مبتنی بر استمرار هیچ تلاش فرهنگی توسط هنرمندان و یا مسئولان آن حوزه فرهنگی نبوده است.
جلب اعتماد بخش خصوصی
این کارگردان درباره حضور بخش خصوصی در سینمای کودک تصریح کرد: ممکن است بنیاد سینمایی فارابی تلاش کند که میکند، در جشنواره تولیداتی داشته باشد که هیچ وقت هم اتفاق مهمی در این تولیدات نیفتاده است. اما از طرف دیگر مهم این است که بخش خصوصی بتواند در سینمای کودک و نوجوان سرمایه گذاری کند و امیدوار باشد که سکوی پرتابی وجود دارد و فیلم او دیده شده و توسط اهالی سینما در جهان، چه کارشناسان و منتقدان داخلی و چه خارجی مورد نقد و بررسی قرار میگیرد و حرکت فیلم از آنجا آغاز میشود.
صدرعاملی درباره نکات مثبت برگزاری جشنواره کودک یادآور شد: همین که جشنواره تاکنون به غیر از دو سال وقفه پشت سر هم برگزار شده نکتهای مثبت و برگزاری جشنواره و پایداری وزارت ارشاد در برگزاری آن خوب است. همین که به هر حال بخشی از داشتههایمان در سینمای کودک و نوجوان آنجا به داوری گذاشته میشود و مورد نقد و بررسی قرار میگیرد، اتفاق مثبتی است. بحث من این است که جشنواره با توجه به اهمیتی که دارد شایسته این مقدار تزلزل در برگزاری و عدم برگزاری نیست، جشنواره باید به جشنوارهای جهانی که تمام دنیا چشم به آن میداشتند تبدیل میشد، بضاعتش را داشت و همچنان دارد. شما اگر درخواستهای فیلمسازها و تهیهکنندگان بزرگ دنیا را در عرصه سینمای کودک و نوجوان ببینید که چگونه دوست داشتند در دورههایی از جشنواره حضور پیدا کنند و در کنار آثار ایرانی به رقابت بپردازند آنگاه متوجه میشوید که جشنواره چه جایگاه بزرگتر و تاثیرگذارتری میتوانست داشته باشد.
او در پاسخ به این سوال که سینمای کودک چه مقدار جدی گرفته شده و چه غفلتهایی در سینمای کودک و نوجوان وجود داشته است، توضیح داد: سینمای کودک و نوجوان دوران پرفراز و نشیبی داشته است. دوران آغازین آن بهترین دوران است و همیشه در واقع نکته اصلی این بوده که بخش خصوصی انگیزه کافی برای تولید این نوع سینما داشته باشد. همه میدانیم که به شدت غفلت شده اما نباید دنبال مقصر بگردیم، همین فضای نه چندان مطمئن تولید باعث شده که این سینما لطمه بخورد و نتواند به کار خود ادامه دهد و ارتقا پیدا کند.
در جهان جشنواره کودکان و نوجوانان را جدا برگزار میکنند
کارگردان فیلم تحسین شده “من ترانه 15 سال دارم” همچنین درباره تفاوت سینمای کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: اسم این سینما، سینمای کودک و نوجوان است اما جایگاه نوجوانها در چگونگی برگزاری و سینمای نوجوان هیچ گاه تحت تاثیر نبوده است. من مدتها پیش در نظرم بود که این دو سینما تفکیک شود، در جهان جشنوارههای مستقل و معتبری وجود دارد که تنها برای نوجوانان است، مسائل نوجوانان با مسائل کودکان تفاوتهای زیادی دارد، مسائل کودکان سرگرمی، تفریح و آموزشهای جذاب اولیه است و مسائل نوجوانان اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و تخصصی است و این هویت را کمرنگ میکند، وقتی کسی از سنین 10 یا 11 سالگی عبور میکند و وارد نوجوانی میشود مسائل برای او تفاوت بسیاری با دوران کودکی خواهد داشت. بخش قابل توجه تمام شخصیت هر فرد در دوران نوجوانی شکل میگیرد.
سازنده فیلم “دختری با کفشهای کتانی” ادامه داد: گرچه به نظر میرسد چارهای نبوده است، داشتههای ما در طول یک سال همین قدر است. اما چگونه میشود هیئت داوری که فیلمهای کودکان را داوری میکند فیلمهای نوجوانان را نیز داوری کنند اما با این وجود، همچنان معتقدم که جشنواره، جشنواره خوبی است و باید حفظ شود.
نقش سینمای کودک و نوجوان در کاهش آسیبهای اجتماعی
صدرعاملی در پاسخ به این سوال که سینمای کودک و نوجوان در کاهش آسیبهای اجتماعی چه نقشی میتواند داشته باشد، گفت: وظیفه سینمای کودک متفاوت است و وظیفه آن تنها آموزش در خلال تفریح و سرگرمی است، اما در سینمای نوجوان هرگاه به فیلمی جدی پرداخته شده است، آن فیلم در ایجاد دقت به مسائل اجتماعی تاثیر گذار بوده است. نمایش یک فیلم خوب با فیلمنامهای تاثیرگذار از دوران نوجوانی باعث میشود که بسیاری از جمله والدین، مسولان آموزشی و دولتی، سیاسی و اجتماعی به آن جدی نگاه کرده و دربارهاش جدی فکر کنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا افزایش تولیدات دورههای اخیر جشنواره را موجب ایجاد رونق در جشنواره میدانید، اظهار کرد: این موضوعی است که به شدت عیان است ، ما باید فیلم خوبی را در جشنواره ببینیم این فیلم به درستی و بهترین شکل به اکران راه پیدا کند و در اکران مورد توجه قرار گرفته و این رونق را از اکران بگیرد، دست زدنها و تایید و تشویقها و انتقادهای جشنواره فقط انگیزه و بهانهای است برای اینکه فیلمی بتواند به اکران مناسب دست پیدا کند و بتواند با مخاطبهای خود ارتباط برقرار کند.
کارگردان فیلم “دیشب باباتو دیدم آیدا” درباره راهکارهای برگزاری بهتر جشنواره خاطرنشان کرد: جشنواره پیش از هر چیز باید یک کاخ و محل استقرار و محل برگزاری ثابت و مطمئن، بودجهای مستقل مانند تمام جشنوارههای جهان و هیئت برگزاری ثابت داشته باشد تا بتوانند برنامه ریزی و فکر و فضایی را آماده کنند که همه، چه در داخل کشور و چه خارج کشور شوق حضور در جشنواره را داشته باشند تا تولیدات نیز بیشتر، به روزتر و تاثیرگذارتر باشد.