مدتی است که حال صنایعدستی خوب است. مسئولان این حوزه از رشد 57 درصدی صادرات میگویند و سومین رتبه تولید صنایعدستی در دنیا را متعلق به ایران میدانند. مدتی است که منتقدان این حوزه نهتنها گلهمند از شرایط موجود نیستند که وضعیت صنایعدستی را رو بهبهبود عنوان میکنند. تحولی که فاقد هرگونه زیرساخت و زیربنای بنیادی است اما شرایط را بهگونهای رقم زده که گویی هیچگاه معضلی بر سر راه تولیدات بازار داخلی و صادرات وجود نداشته است.
بهگزارش CHN، میگویند صنایعدستی در ایران دچار تحول شده است. هر چند رشد صادرات این حوزه از 300 درصد به 57 درصد کاهش داشته اما متولیان صنایعدستی از رشد بیسابقهای در تولیدات بازار داخلی میگویند که تعجب برخی از صادرکنندگان را برانگیخته است.
«ایرج افشار سیستانی» کارشناس و عضو شورای عالی صنایعدستی ضمن بیان این مطلب که ایران جایگاه نخست را در زمینه تولید صنایعدستی به خود اختصاص داده به CHN گفت: نزدیک به 256 رشته زنده صنایعدستی داشتیم که دراین چند سال اخیر تعداد آنها به 300 رشته فعال رسیده است. بنابراین ایران را میتوان جزو نخستینها در تولید صنایعدستی دانست.
او که پیش از این نسبت به وضعیت صنایعدستی انتقادهایی را وارد کرده بود، اینبار به کیفیت مناسب مواد اولیه و فروش بالای صنعتگران اشاره کرد. این درحالی است که بسیاری از کارگاههای تولیدی چون شیشه در چند سال اخیر بهدلیل هدفمندی یارانهها و مشکلاتی که در زمینه سوخت و غیره بوجود آمده بود تعطیل شدند.
اما عباس شیردل رئیس اتحادیه صنایعدستی اصفهان، در گفت و گو با CHN صنایعدستی را مساوی با ورشکستگی عنوان کرده بود اینبار نظری دیگر اعلام کرد؛ بهگفته وی، هنرمندان ایرانی هنوز سنتگرا هستند. بههمین دلیل تولیدکنندگان اصفهانی میتوانند سختترین شرایط را تحمل و مشکلات حوزه خود را حل و مرتفع کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر تولیدات داخلی تا این حد در سطح ایدهال قرار گرفتهاند، چرا رشد صادارت و آمار گمرکات برخلاف گفتههای شما را نشان میدهد، ادامه داد: صادرات در شرایط بسیار خوبی قرار دارد شما بهجای اینکه با مسئول صحبت کنید باید در محل قرار بگیرید و با تولیدکنندگان گفت و گو کنید تا متوجه شرایط ایدهال صنایعدستی شوید.
این درحالی است که پیش از این رئیس اتحادیه صنایعدستی اصفهان بارها تاکید کرده بود، فشاری که بر پیکره صنایعدستی وارد شده کمر این حوزه را شکسته است، برخی شغلها میتوانند مقاومت کنند اما ما دیگر نمیتوانیم. صنایعدستی ایران در معرض ورشکستگی وخطر است. اگر تمهیدی برای بسیاری از رشتههای هنری نشود قطعا این رشتهها کمرنگتر و به قعر فراموشی و منسوخ شدن سپرده میشوند.
با این وجود هنوز ابهامات بسیاری برای کارشناسان حوزه صنایعدستی وجود دارد. اینکه مسئولان و متولیان از چه تمهیدی برای نجات صنایعدستی بهره جستهاند که یکباره رشتههای منسوخ شده احیا شدهاند و رشد تولیدات بازارداخلی و صادرات جهش چشمگیر پیدا کرده است.
«مهدی اعلمی» صادرکننده سفال لالجین اما همچنان تاکید کرد که باید مسائل مربوط به صنایعدستی را با جزئیات نگاه کرد چراکه آمارهای غیرواقعی همیشه بوده است.
او میافزاید: میزان صادرات صنایعدستی نزدیک به 850 میلیون دلار بوده که حدود 650 میلیون دلار آن را جواهر آلات و سنگهای زینتی تشکیل داده است. حال شما حساب کنید سنگهای زینتی چند درصد از شاغلان صنایعدستی را تشکیل میدهد.
اعلمی با اشاره به اینکه هماکنون قیمت دلار افزایش یافته و واردات محدود شده بسیار طبیعی است که بازار داخلی رونق پیدا کند. از سوی دیگر تورم بالایی که درحالحاضر شاهد آنیم منجر به افزایش قیمت شده و این مسئله تا مدتی میتواند منجر به رشد صعودی صادرات شود اما درواقع مسابقهای که بین افزایش تورم و افزایش قیمت نرخ ارز بوجود آمده بهدلیل ناپداریاش نتیجهای جز کاهش صادرات در پی ندارد.
این صادرکننده میافزاید: درحالحاضر مشکل اصلی صنایعدستی در زمینه تولید است. حقیقت امر اینست که در زمینه صنایعدستی هنوز اتفاق بنیادی نیفتاده است و تنها بهدلیل افزایش قیمت ارز و عدم ورود کالاهای خارجی تولید داخلی رونق بیشتری پیدا کرده اما به این مفهوم نیست که ایران به افزایش صادرات رسیده است.