ایرانگرد نیوز پایگاه خبری تحلیلی ایرانگرد نیوز
نخستین نمایشگاه سازهای ایرانی و غیرایرانی برپا شد؛
نتیجه سالها کشمکش؛ مهجوریت سازهای ایرانی!
پس از گذشت بیش از 3 دهه از غیبت سازها در فضای دیداری جامعه، بالاخره طلسم شکست و نخستین نمایشگاه سازهای ایرانی و غیرایرانی با عنوان نامربوط ‘جشنواره موسیقی، آثار شنیداری و تجهیزات مرتبط’ از اول اسفندماه و به مدت 4 روز در محل’ نمایشگاه بین المللی’ تهران برپا شد. گفته می شود عنوان جشنواره بر این نمایشگاه گذاشته شد تا غیبت سازها خاتمه یابد.
نمایشگاه بین المللی تهران از اول اسفند تا 4 اسفند میزبان سازهای ایرانی و کلاسیک شد.
س از گذشت بیش از 3 دهه، نخستین نمایشگاه سازهای ایرانی و غیرایرانی با عنوان”اولین جشنواره موسیقی، آثار شنیداری و تجهیزات مرتبط”از اول اسفندماه ماه و به مدت 4 روز در” نمایشگاه بین‌المللی” تهران برپا شد. اگرچه این نمایشگاه با عنوان نامربوط جشنواره ، از دید کارشناسان این حوزه با نقص های فراوانی همراه بود اما حرکتی موثر در نمایش و عرضه سازهای ایرانی و غیرایرانی بود.
نخستین نمایشگاه سازهای ایرانی و غیرایرانی با عنوان “اولین جشنواره موسیقی، آثار شنیداری و تجهیزات مرتبط” در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران از اول اسفندماه همزمان با اختتامیه جشنواره موسیقی فجر کار خود را شروع کرد. این نمایشگاه که در زمان بازدید نامناسب و از ساعت 9 صبح تا 17 عصر برپا شد اگرچه با کاستی‌ها و نقص‌های فراوانی همراه بود اما به اعتقاد بسیاری از سازندگان ساز،اگر در سیاست‌های آتی وزارت فرهنگ، از نقطه‌نظرات استادکاران این حرفه هنری دشوار استفاده شود،گامی موثر در رونق حرفه ساز‌سازی برداشته می‌شود.
بازدید میدانی؛
نمایشگاه بین‌المللی در روزهای شنبه و یکشنبه ساکت و آرام است انگار نه انگار که در کلانشهری قدم می‌زنی که برای خودش کشوری شده است کوچک در دل ایران با سوغات دود ، سردرگمی، ازدحام و در عین حال هیجان. در طول مسیر ورودی تا سالن 35، هر از چندگاهی رهگذری را می‌بینی که آرام می‌گذرد. سالها قبل اینجا نمایشگاه کتاب برگزار می‌شد و جمعیت در آن موج می‌زد. برعکس آن روزها ، چند روزی که گذشت به گفته غرفه‌داران به جز روز جمعه، خلوت بوده است. عده بی شماری آن را به تبلیغات نامناسب مربوط می دانند و اینکه رسانه های پرمخاطب مردمی این نمایشگاه را برای بازدید عمومی معرفی نکردند. عده ای اما معتقدند نخستین نمایشگاه عنوانی نامفهوم و جدای از کاری که می کند انجام می دهد و شاید همین امر باعث شده که اطلاع رسانی مناسبی از این نمایشگاه به عمل نیامده است.
جایگاه خالی خانه موسیقی در نخستین نمایشگاه سازها!
در این بین، خانه موسیقی نیز غرفه‌ای دارد که خالی است اگرچه یکی از روسای هیات مدیره این خانه درگیر مسایل مدیریتی هستند و برخی از اعضای آن علاوه بر خانه موسیقی به تازگی در خانه هنرمندان ایران نیز سمت پیدا کرده‌اند اما جا داشت در این فضا و بعد از تمامی بحث‌هایی که در جامعه بر امکان نشان دادن تصویر سازها از رسانه پرمخاطب ملی مطرح شد مسوولان این نهاد مردمی در این مکان حضور پیدا می‌کردند اما این جایگاه در نخستین نمایشگاه خالی بود!
سالن طبقه بندی شده و هر کارگاه و شرکت کننده‌ای برای خود جایگاهی به اندازه مبلغی که پرداخت کرده در اختیار دارد. به نظر می‌رسد در بین شرکت‌کنندگان تنها سازندگان ساز و تولید کنندگان اصلی حضور ندارند بلکه شرکت‌هایی که سازهای وارداتی نیز دارند حاضر شده‌اند و برخی از انتشارات موسیقی که ساختن ساز در تخصص‌شان است نیز شرکت کرده‌اند.
رسانه ملی در نخستین نمایشگاه ساز سکوت اختیار کرد
مرکز سالن متعلق به سازهای غربی است و گوشه‌های سالن و غرفه‌ها را سازهای ایرانی و بعضا غیرایرانی که جایگاه خود را در موسیقی ایرانی پیدا کرده‌اند چیده شده‌اند. بی‌نظمی و لحاظ نکردن استانداردهای صدا برای کلیه سازها به خصوص سازهای ایرانی در این نمایشگاه مشهود است. در ابتدای سالن، کتاب نمایشگاه روی میزی چیده شده؛ فروشی است و باید برای داشتن آن بهایش را پرداخت.
زمان بازدید مناسب نبود
«هوشنگ اکبری» سازنده سازهای تار، سه تار، ویلون، ویلولا و کمانچه است که از استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه به نمایشگاه آمده است وی در تشریح این نمایشگاه و نقاط قوت و ضعف‌اش می‌گوید: « زمان مناسبی برای برپایی نمایشگاه در نظر گرفته نشده است. تنها روزی که استقبال خوبی از نمایشگاه شد روز جمعه بود و بقیه روزها به دلیل همزمانی با ساعت کار بیشتر مردم عملا بازدیدی نبود.»
چیدمان نمایشگاهی سازها مناسب نیست
وی که از شاگردان استاد قنبری مهر است ضمن انتقاد از عملکرد خانه موسیقی به عنوان نهادی موسیقایی در حمایت از سازندگان ساز می‌گوید:«مسافت زیادی را طی کردیم و احتیاط زیادی کردیم تا به اینجا برسیم اما شرایط برای نمایشگاه چندان مساعد نیست اگرچه اولین تجربه است اما برای اولین تجربه نیز چنین پارتیشن بندی و چیدمانی چندان مناسب نیست. سازها قیمت بالایی دارند و دیواره‌های غرفه ها برای نمایش سازها چندان محکم نیستند و هر لحظه احتمال خطر برای سازها وجود دارد.»
اکبری معتقد است: «با اینکه بازدید کننده در این چند روز بسیار کم بود اما می بینیم که جوانان بسیار زیادی هستند که علاقمند به آموزش ساخت ساز هستند و خوب این شرایط مانند موسیقی نواحی ایران سینه به سینه و در کارگاه‌های استادکاران به وقوع می پیوندد شاید اگر مکانی بزرگ و شرایطی وجود داشت تا ساخت سازها و نوع چوب‌ها و تمامی موارد به علاقمندان ارایه می‌شد فضای آموزشی نیز رعایت می‌شد اما باز هم در این شرایط برپایی چنین نمایشگاهی قدمی مثبت است.»
از تولید کنندگان داخلی حمایت نمی‌شود
اکبری ضمن اظهار نارضایتی از سخنان پیروز ارجمند مدیر کل موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نخستین روز نمایشگاه مبنی بر احتمال حضور کارگاه‌ها و تولیدکنندگان ایتالیایی در دوره‌های بعدی این نمایشگاه می‌گوید: «صحبت از حمایت از تولیدات داخلی می‌شود و در عمل از ضرورت حضور شرکت‌های خارجی در ایران می‌گویند. در حالیکه هنوز سازندگان سازهای ایرانی با مشکلات بی شماری دست به گریبان‌اند. بازار رقابت برای سازندگان سازهای ایرانی وجود ندارد و حمایت‌های لازم برای رعایت حقوق این قشر درنظر گرفته نمی شود، واسطه‌ها بی‌شمارند و سازهای بی‌کیفیت در بازار فراوان، که عمدتا وارداتی نیز هستند.»
این سازنده سازهای ایرانی در تشریح اظهار نظرهای خود می گوید: « در حال حاضر سازندگان ساز نهاد صنفی قوی ندارند که از حقوق شان دفاع کند، از طرفی بعد از گذشت چند دهه اجازه برپایی چنین نمایشگاهی داده شده، بعد از سالها کشمکش تازه راه برای عرضه سازها در یک مکان مشترک ایجاد شده به همین خاطر معتقدم باید در ابتدا رقابت سالم در بین بازار داخلی ایجاد شود و پس از آن شرکت‌های خارجی را در این بازار سهیم کرد. »
حمایت از سازندگان ساز کم است و درعوض مانع تراش فراوان!
«مهدی صبوری» یکی دیگر از سازندگان تار، نیز می‌گوید:«حمایت‌هایی که باید از سازندگان ساز شود خیلی کم است. می‌توانم بگویم اصلا حمایتی وجود ندارد. در عوض تا دلتان بخواهد ممیزی و مانع‌تراشی برای سازندگان ساز از سوی نهادها و سازمان‌های مرتبط اعمال می‌شود. سازها در نمایشگاهی عرضه می‌شوند که عنوان جشنواره را به دنبال خود دارد و نهادهایی که باید از این صنف حمایت کنند جایگاهی دارند که خالی است!»
وی می افزاید: «سازنده ساز برای اینکه رتبه بگیرد باید نزد کارشناسانی برود که به معنای واقعی کلمه در آن حوزه کارشناس نیستند. درجه بندی ها به صورتی داده می شود که تمامی هنرهای دستی و تزیینی در یک صف قرار می گیرند و یک تیم ناشناخته و صرفا اداری کارشناسی را برعهده می گیرند. در عوض تمامی موانع برای سازندگان ساز حمایتی وجود ندارد و نمایشگاه در این کیفیت برگزار می شود.»
شرایط نمایشگاه پاسخگوی نیاز مخاطبان نیست
«عبدل عباسی» یکی از سازندگان ساز است که در این نمایشگاه حاضر شده است وی درباره نخستین نمایشگاه می‌گوید:« اینکه نمایشگاه برپا شده خیلی خوب است اما سر و صدای زیاد برخی از سازها مانع از این می‌شود که بتوان با مخاطبان واقعی ارتباط برقرار کرد. خریداران سازها تمایل دارند سازهایش را امتحان کنند و از صدادهی خوب سازها اطمینان پیدا کنند اما شرایط نمایشگاه پاسخگوی نیاز مخاطبان نیست.»
زمان نمایشگاه کارشناسی شده نبود
وی در ادامه می‌افزاید:« ساعت کار نمایشگاه به نظر کارشناسی شده نیست، 9 صبح تا 5 عصر دقیقا منطبق با ساعت کار شهروندان تهرانی است و اصلا امکان حضور همه علاقمندان در این نمایشگاه میسر نیست.»
“عباسی” چنگ‌هایش را نشان می‌دهد و در پاسخ به این سوال که استقبال از این ساز را در نمایشگاه چطور می‌بیند، می‌گوید:« این ساز مخاطبان خودش را دارد. بسیاری امروزه علاقمند شده‌اند تا این ساز را آموزش ببینند و بنوازند اما برای ساخت‌اش خیلی تمایلی وجود ندارد.»
وی در مورد تفاوت قیمت سازها در نمایشگاه و بیرون ، می‌گوید: «قیمت سازها همانی است که در کارگاه‌ام به مشتری عرضه می‌کنم. قیمت گذاری چنگ‌ها از 8 میلیون شروع می‌شود.»
عباسی در مورد قدرت خرید مشتریان، معتقد است:« این ساز مشتریان خاصی دارد و هنرجویان و علاقمندان واقعی می‌دانند که مواد اولیه برخی از قسمت های ساز همچون سیم تولید داخلی ندارد و باید از خارج از کشور وارد شود. همچنین ساخت یک ساز به زمانی طولانی نیاز دارد و به همین خاطر نمی‌توان کمتر از این مقدار برای یک ساز درنظرگرفت.»
عباسی ضمن تشکر از مسوولان در برپایی این نمایشگاه اظهار امیدواری می‌کند تا در دوره های بعدی زمان مناسب نمایشگاه برای بازدید برنامه‌ریزی شود و همزمانی افتتاحیه نمایشگاه را با اختتامیه جشنواره موسیقی فجر مثبت می‌داند و می‌افزاید: «تنها روزی که مخاطبان زیادی داشتیم روز جمعه بود. روز تعطیلی مردم و همزمانی با اختتامیه جشنواره و حال و هوای موسیقی باعث شد که این روز، روزی شلوغ باشد اما بقیه روزها خلوت بود و بی مخاطب. »
عباسی در پایان تاکید می‌کند: «به رغم اینکه همه نوع موسیقی و سازی باید در فضای نمایشگاه به مخاطبان و مردم عرضه شود اما امیدوارم در سال های آتی و دوره های بعدی تفکیکی بین سازهای ایرانی و غیرایرانی که عموما سازهایی پر سر و صدا هستند قایل شوند تا بازدهی خوبی از نمایشگاه و فروش و معرفی انواع سازها برای مخاطبان ایجاد شود.»
