کتاب “تعزیه، تراژدی و سینما” رونمایی شد/ اختلاف بر سر خاستگاه تعزيه


به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از کتاب “تعزیه، تراژدی و سینما” با حضور احمد طالبی نژاد نویسنده کتاب، مهدی عظیمی میرآبادی، اکبر حر، جمال شورجه، پناه‌برخدا رضایی، نسرین مقانلو، طهماسب صلح‌جو، حبیب کاوش، حسین خورشیدی، سعید الهی، مصطفی دالایی،محمد صدری و انسیه شاه‌حسینی در حاشیه دومین جشنواره سراسری فیلم میلاد سرخ در سرعین برگزار شد.


احمد طالبی نژاد نویسنده کتاب و منتقد سینما در ابتدای صحبت های خود درباره  نگارش این کتاب گفت: سالهای سال است که به فکر نگارش چنین کتابی در حوزه رابطه تراژدی بین تعزیه و سینما بوده ام. بخصوص اینکه علاوه بر تعزیه منابع غنی دیگری چون شاهنامه را در ايران داریم.


وی افزود: سالهای بسیار دور فرخ غفاری نگارش مجموعه مقالاتی را به نام میزانسن در شاهنامه آغاز کرد. من هم در این کتاب نکات بسیاری را مطرح کردم که این نکات حاوی وجود میزانسن های عمیق در تعزيه است. از همین رو در کنار شاهنامه، تعزيه نيز مي تواند به لحاظ فرم و میزانسن در سینما مورد توجه قرار گيرد. مثلا در تعزیه مراسمی داریم که در دهه عاشورا تشتی می گذارند که این تشت را به رنگ قرمز و تمثیلی از خون در می آورند تا تماشاگر اين موضوع را باور کند بنابراین وجود چنین کارکردهایی در تعزیه همان بحثی است که در مدرنیزم مطرح است، بحثی که به آن مینی مالیسم می گویند و تعزیه از پتانسیل های ویژه از در این حوزه برخوردار است.


این منتقد سینمایی ادامه داد: مسئله اصلی این است که این هنر و آيین چگونه می تواند با مردم ارتباط برقرار کند، گاهی اوقات فیلم های پرهزینه می سازیم که با تماشاگر ارتباط برقرار نمی کند که این مسئله باید ریشه یابی شود.


اين کارگردان سینما همچنین متذکر شد: از همین رو بررسی های خود را در زمینه چگونگی برقراري ارتباط بین امکانات نمایشی تعزیه و سینما آغاز کرده ام و این موضوع را با یکی از مسئولان مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نيز مطرح کردم که پیشنهاد انتشار کتابی با همین موضوع در دومین جشنواره میلاد سرخ را داد و قرار شد این کتاب را به جشنواره برسانیم به همین دلیل شبانه روز روی این موضوع کار کردم اما واقعیت این است که آنچه در نهایت می خواستم از آب در نیامد اما مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی این قول را به من داده که در فرصتی مناسب نمونه های سینمایی هنر تعزیه را در کتابی دیگر به تفصیل بیاورم.


در ادامه این مراسم محمد تقی فهیم منتقد سینما با اشاره به حمایت های دولتی از نگارش متون پژوهشی گفت: در بخش حمایتی از متون پژوهشی همچنان با معضل کمبود بودجه مواجه هستیم به این معنا که 98 درصد از بودجه سینما به بحث تولید و تنها دو درصد از این بودجه به پژوهش اختصاص داده می شود.


عرفان منش نيز با اشاره به برگزاری این جشنواره در شهر اردبیل گفت: یکی از انتخاب های خوب مسئولان برگزاری جشنواره انتخاب شهر اردبیل بود، شهری که پس از 900 سال از آخرین پادشاهی ایران باستان توانست اسلام را شکوفا کند و با توسل به هنر نمایشی تعزیه مفاهیم فرهنگی مذهبی اسلامی را تقویت کند و در عین حال تاثیرگذاری مناسبی داشته باشد.


وی در ادامه افزود: هنر تعزیه یک نمایش آيینی است که ریشه در ایران باستان دارد و پس از ورود اسلام به ایران تعزیه و تعزیه خوانی با سوگواری امام حسین (ع) گره خورده است. تعزیه هنری است که از غرب کپی نشده است و خاستگاهی کاملا ایرانی و اسلامی دارد. هیچ کشوری مثل ایران نیست که یک نمایش تراژیک حزن انگیز و ماندگار داشته باشد. این هنر در مردم جوشش دارد و سند افتخار ادبیات نمایشی ایران است.


جلیل عرفان منش در ادامه با اشاره به کتاب “تعزیه، تراژدی و سینما” گفت: این کتاب کار ارزنده ای است و احمد طالبی نژاد گفت که به خاطر تعجیل پیش آمده نتوانسته حق مطلب را ادا کند اما من معتقدم در همین اندازه که کوشش شده بسیار ارجمند است و من از تلاش مرکز گسترش سینمای تجربی قدردانی می کنم.


شفیع آقامحمدیان مدیرعامل مرکز گسترش سینمای تجربی در ادامه افزود: احمد طالبی نژاد به نکته درستی اشاره می کند. این کتاب با عجله بسیاری بسته شد. اما از ایشان قول می گیرم که به زودی با وجود منابع قوی در حوزه سینما بحث تعزیه تقویت شود.


وی گفت: در دوران مدیریت خود در حوزه پژوهش همواره اصرار داشتم که کتابهای مرکز تالیف باشد نه ترجمه به همین دلیل سراغ افرادی رفتیم که اهل تالیف بودند. در طول این 4 سال 20 کتاب به چاپ رساندیم که تنها دو کتاب ترجمه است.


در پایان این نشست احمد طالبی نژاد در پاسخ به صحبت های جلیل عرفان منش مبنی بر اینکه تعزیه هنری وارداتی در ایران نیست، خاطرنشان کرد: برخلاف نظر جلیل عرفان منش معتقدم خاستگاه تعزیه به شکل نمایشی اصلا ایرانی نیست. همانطور که می دانیم کاروان های عزاداری وجود داشته است اما از دوره صفویه ساختار تراژیک وارد تعزیه شد بنابراین تعزیه که شکل نمایشی دارد برگرفته از آيین های نمایشی در رم است.


به گزارش خبرنگار مهر، در حاشیه این مراسم بحثی میان احمد طالبی نژاد، حبیب کاووش ، انسیه شاه حسینی مبنی بر اینکه بیضایی فیلم “روز واقعه” را از اثر جرجی زیدان کپی کرده است، درگرفت.


 

Check Also

معرفی نقاشان زن نامدار به بهانه روز جهانی طراحی و نقاشی

 ۱۶ می برابر با ۲۶ اردیبهشت ماه، روز جهانی طراحی و نقاشی اعلام شده است. …