وی در این گفتگو با بیان اینکه تصمیمات آنی و شتابزده ممکن است تبعات نامناسبی داشته باشد، بیان کرد: در خصوص تشکیلات باید با دیدگاه علمی و جمع بندیهای کارشناسی قدم برداشت و از شتاب زدگی پرهیز کرد. من چند دوره تجربه مدیریت تشکیلات را دارم و در سازمان صدا و سیما هم در اداره کل تولید سیما بودم.
رضاداد در خصوص تغییر در بنیاد فارابی گفت: در ساختار قبل تمرکز همه فعالیتها در سازمان سینمایی پیش بینی شده بود و این یکی از نقاط ابهام نسبت به ساختار و ستاد و سازمانهای وابسته بود. یعنی فعالیتهای مشترکی در ستاد و سازمانهای وابسته وجود داشت. ما در همین یک ماه گذشته به تعدادی از فیلمنامههای مصوب در فارابی برخورد کردیم که آمادگی تولید دارند. برخی فیلمها در سازمان سینمایی نیز باید به جریان انداخته شوند.
تغییرات در بنیاد فارابی برای جلوگیری از موازی کاری
وی ادامه داد: این دوگانه کاریها میتواند سازمان را اذیت کند. ما در یک دیدگاه مبنایی به جمع بندی رسیدیم تا فعالیتهای حمایتی در حوزه موسسات صورت بگیرد و تمرکز بیشتری داشته باشد. همه اتفاق نظر پیدا کردهایم از این تمرکزگرایی خارج شویم و موازیکاری انجام ندهیم. بخشی از فعالیتهای سابق بنیاد فارابی از جمله جشنواره فیلم فجر از ماموریتهای آن خارج شده بود و در چهار سال گذشته بنیاد عهدهدار آن نبود. به بخشی از ماموریتهای پشتیبانی نیز نیم گاهی وجود دارد که باید از حوزه بنیاد خارج شود. بنیاد فارابی و موسسه سینمای شهر باید به هم نزدیک شوند و از تعدد فعالیتهای موازی جلوگیری شود.
دبیر سی و دومین جشنواره فیلم فجر در این خصوص که آیا انجمن سینمای جوان و مرکز گسترش سینمای مستند نیز ادغام میشوند، تصریح کرد: خیر. فعلا به چنین جمع بندی برای ادغام یا تغییر ماموریتهای این دو نرسیدهایم. نگاه به تولید مستند در سینما جدی است. در تولیدات مرکز مستند یک نقطه وجود دارد و این مرکز باید به سمت تولیداتی برود که در بخش خصوصی انجام نمیشود. در حالی که بخشی از فعالیتهای فعلی آن در بخش خصوصی نیز قابل انجام است.
لزوم نمونهسازی حرفهای در مرکز گسترش
رضاداد تأکید کرد: رویکرد نمونه سازی به معنای حرفهای نه گلخانهای باید در مستند مورد توجه قرار گیرد. طباطبایی نیز نیم نگاهی به این موضوع دارد و ما در تلاشیم از هرگونه سوتفاهم که با عدم شفافیت همراه است پرهیز کنیم.
این مدیر سینمایی در خصوص رقابت سازمان سینمایی با بخش خصوصی تصریح کرد: فقدان امنیت سرمایه گذاری دلیل ایجاد این رقابت بوده است. در بخش خصوصی علاقه یا اطمینانی برای فعالیت به وجود نمیآمده و هرکسی در بخش خصوصی سرمایهای داشته علاقمند بوده این سرمایه تحت حمایت بخش دولتی باشد. اگر امنیت ایجاد شود بخش زیادی از نگرانی از بین میرود. سیاستهای دولت جدید این است که هیچگاه وارد رقابت با بخش خصوصی نشود.
ادغام پروانه ساخت و پروانه نمایش خلاف قانون است
وی در خصوص ادغام شورای پروانه ساخت و پروانه نمایش توضیح داد: این دو به لحاظ قانونی نمیتوانند ادغام شوند چون ما در آیین نامههای مصوب دولت داریم که این دو مستقل هستند. تقدیری که ایوبی اتخاذ کرده این است که از افراد مشترک برای پیشگیری از هرگونه مشکل بعدی استفاده شود تا بشود به لحاظ قانونی زمینه قانونی شدن را ایجاد کرد.
رضاداد ادامه داد: معرفی اعضای این دو شورا در راستای شفاف سازی انجام شد. اکنون ما در یک دنیای شیشهای هستیم و چیزی را نمیتوان از کسی پنهان کرد. بنابراین به جای اینکه دهان به دهان موضوعات منتقل شود ما این موضوع را رسما اعلام کردیم.
اعضای شوراها برآیند جامعه سینمایی کشور
وی درباره انتخاب گزینهها گفت: در این زمینه یک آیین نامه مصوب است که مثلا در ترکیب این شورا حتما یک روحانی وجود داشته باشد چون بعضا مواردی پیش میآید که نیاز به اظهارنظر تخصصی و کارشناسی است. روحانیت بخشی از جامعه را تشکیل میدهد. در میان ترکیب انتخاب شده نیز برخی از دوستان از قدیم همکاری داشتند. فهرستی تهیه شد که سعی کردیم برآیند جامعه سینمایی کشور با سلایق گوناگون باشند. بازتاب در جامعه فرهنگی و سینمایی این است که انتخاب درستی داشتهایم.
دبیر جشنواره فیلم فجر در خصوص عدم حضور یک تهیهکننده در ترکیب این شورا و انصراف رضا میرکریمی از حضور در شورا با این عنوان استدلال که “من میروم تا یک تهیهکننده بیاید”، خاطرنشان کرد: تهیهکنندگان هم دارای سلایق مختلفی هستند. کارگردان برآیند سینما است. ما فیلم سینمایی را به کارگردان میشناسیم بنابراین حضور نداشتن تهیهکننده معنای خاصی ندارد. البته به نظرم حیف است میرکریمی در آن جمع حضور نداشته باشد.
دولت نباید از اختلافات سوءاستفاده کند
رضاداد تصمیمگیری در خصوص جایگزین میرکریمی را به ایوبی مربوط دانست و در پاسخ به این سوال که اصلاح ساختار سینمایی در حالی که اختلاف درونی سینما مشکل ساز است چه فایدهای دارد، اظهار کرد: اگر دولتها تلاششان تشدید اختلافات نباشد، این اختلافات شکل منطقی پیدا میکند. اختلافات فرصت است و نگران کننده نیست. نگرانی از جایی شروع میشود که دولت بخواهد از این اختلافات برای تقویت یا تضعیف موضوعی سوءاستفاده کند.
وی اختلاف را به معنای تنوع دیدگاه تعبیر کرد و گفت: جامعه سینمایی قرار است برآیند جامعه ما باشد. در سینما سلیقههای گوناگون وجود دارد و دولتها اگر بتوانند اختلافات را مدیریت کرده و از آنها برای اینکه کسی باشد یا کسی نباشد استفاده نکنند، موضوع نگران کننده نیست. در این یک ماه مکرر از سوی دکتر ایوبی اعلام شده ما به فراگیری و کنار هم نشینی ولو با حداقل دستاوردها معتقدیم. این ناشی از تجربه فعالیتهای صنفی است و در جامعه صنفی این بلوغ وجود دارد که به سمت عدم اختلاف سوق پیدا کند.
اقتصاد سینما باید شفاف شود
مشاور ارشد سازمان سینمایی در خصوص اتهام رانت خواری که سینماییها به هم وارد میکنند، گفت: رانت قطعا وجود دارد اما در دعوا هم حلوا خیر نمیکنند و بر ضعف هم انگشت میگذارند و حتی نقاط قوت را به ضعف تبدیل میکنند. یکی از آرزوهای ما جذب سرمایه است که باید به شیوه سالم انجام شود. نگاه بدبینانهای نیز میتواند به این موضوع اضافه شود و ارتباط هر تهیهکننده با نهادها به رانت تبدیل شود. آنچه در دعوا گفته میشود نباید مبنای داوریها قرار بگیرد چون برای بیرون بردن حریف از میدان مطرح میشود. البته بخشی از اقتصاد سینما که شفاف نیست نیازمند بازنگری است.
رضاداد یادآور شد: در دوره جدید فعلا پولی وجود ندارد که به رانت تبدیل شود! انشالله توزیع منابع سامان پیدا میکند و عادلانه میشود. منابع سینما محدود است. با اعتماد به مدیریت فرهنگی وقتی توزیع منابع سالم شود، رانت هم معنا پیدا نمیکند.
وی افزود: باید از مرحله اختلافات عبور کرد در غیر این صورت به تشدید اختلافات دامن زدهایم. موقعیت فعلی خوب است و همه به آینده امیدوارند. باید از فردا سخن گفت و گذشته را فراموش کرد. اگر برای آینده برنامه شفافی اعلام کنیم مشکل زیادی وجود ندارد. در گذشته منابع ما در فارابی محدود بود اما ما اعلام کرده بودیم فلان فیلمنامهها دارای حمایت خاص و فلان فیلمنامهها دارای حمایت عام خواهند بود. در بخش خصوصی اصرار داشتیم فارابی ورود پیدا نکند و اگر تهیهکننده میتوانست منابع دیگری پیدا کند به سرعت قراردادهایمان را با او لغو میکردیم و علاقمند بودیم تهیهکننده خودش بیشتر مسئولیت تأمین منابع را داشته باشد.
خانه سینما را به جامعه صنفی بسپاریم
او یادآور شد: قاطبه سینما میگویند آن زمان رضایت بیشتری وجود داشت. مدیریت فرهنگی شناختن فضا و تصمیمگیری درست است. خیلیها علاقمندند در عرصه سینما سرمایه گذاری کنند و زیان نبینند. این امکان پذیر است و به فضای مناسب نیاز دارد. تعبیر خوبی که ایوبی داشت این است که مسئله خانه سینما برای دولت تمام شده است. وقتی ما مشکلات را به جامعه صنفی بسپاریم همه چیز بهتر خواهد بود.
وی در خصوص راه اندازی شورای مشورتی با حضور بزرگان اظهار کرد: این موضوع بسیار مهم است و جمع شدن نخبههای سینما دور هم همواره برکات فراوانی داشته است.
رضاداد در خصوص ارتباط با مجلس گفت: دعوت مجلس از جنتی وزیر ارشاد و ایوبی رییس سازمان سینمایی بازخورد خوبی داشت و این جلسات قرار است ادامه پیدا کند.
رقابت نافی عدالت نیست
این مدیر سینمایی در خصوص بیکاری اهالی سینما و نبود عدالت در این عرصه و اینکه آیا میتوان برای این موضوع سازو کاری اندیشید، تصریح کرد: این بحث پیچیدهای است. تجربه اداره 700 نفر نیروی انسانی سازمان صدا و سیما را چندین و چند سال برعهده داشتم، البته صدا و سیما حالت کارمندی هم دارد. بنیاد فعالیت در سینمای کشور رقابت است و رقابت نافی عدالت نیست. هرکسی کار بهتری انجام دهد فرصتهای کاری بیشتری پیدا میکند.
وی ادامه داد: بنیادینترین نکته سینما این است که ظرفیتهای فعالیت با خروجی و توان تولید و نمایش همسو نیست. ما در سال ممکن است ظرفیت تولید 200 تا 300 فیلم سینمایی را به لحاظ نیروی انسانی داشته باشیم اما اگر اینها تولید شوند کجا نمایش داده شوند؟ زیرساختهای سینمای کشور دچار مشکلات بسیار است و توسعه پیدا نکرده اما نیروی انسانی تحصیل کرده از دانشگاهها اضافه میشود. باید برای این موضوع باید راهکار پیدا کرد.
تغییر ساختار در دورههای قبلی فیلم فجر
رضاداد در بخش دوم گفتگوی خود با برنامه “دو نیم ساعت” درباره سی و دومین جشنواره فیلم فجر گفت: دوست داشتم به عنوان مشاور کمک کنم و فرد دیگری دبیر شود اما اقتضای شرایط به نحوی شد که من این مسئولیت را پذیرفتم. دوسالی که مسعودشاهی جشنواره را برگزار کرد ساختار تغییراتی کرد و در دوره خزاعی و عباسیان هم دچار تغییرات دیگری شد. اکنون بخشی از دفتر جشنواره در موسسه رسانههای تصویری مستقر است و بخش دیگری در باغ فردوس دفتر جشنواره کودک است.
وی تأکید کرد: ما باید به سرعت به یک سازمان مناسب برسیم. امکان بررسی همه جانبهای درباره مقررات جشنواره نخواهیم داشت و بهترین راهکار این است که با یک بررسی اجمالی مقررات را تغییر ندهیم و آنها را اعلام کنیم تا بخشهای مختلف آمادگی خود را پیدا کنند. ما باید به شرایط باثباتی برسیم.
مشاور ارشد سازمان سینمایی جشنواره فجر را جلوهای از جشنهای پیروزی انقلاب دانست و گفت: متاسفانه یا خوشبختانه در فضای مثبت فعلی انتظارات هم بسیار بالا رفته است.
حذف بخش مستند باعث کم توجهی به یک اولویت شد
رضاداد در خصوص متراکم و حجیم بودن جشنواره فجر گفت: تغییر با این سرعت شاید به مصلحت نباشد و تاثیر منفی داشته باشد. یادتان باشد سال گذشته بخش مستند حذف شد و نه تنها موجب دلگیری بلکه باعث کم توجهی به فعالیتی شد که یکی از اولویتهای سینمای کشور است. با متراکم بودن جشنواره موافقم. برای انجام کار خوب در بخش بین الملل به یک زمان نیاز داریم. بخشی از این اصلاحات در برنامه سال آینده جدیتر قابل پیگیری باشد.
وی با بیان اینکه بخش سینمای مستند به جشنواره برمیگردد و خوشبختانه جشنواره مجزا فیلم کوتاه نیز جا افتاده است، یادآور شد: فیلم مستند بلند بهتر است از بخش مسابقه حذف نشود این موضوع را در شورایی که هفته آینده تشکیل میدهیم جمع بندی خواهیم کرد.
داوران متفاوت هم باید نتیجه واحدی از یک جشنواره داشته باشند
این مدیر سینمایی تصریح کرد: در 9 جشنوارهای که عهدهدار برگزاری آنها بودم کمترین مسئله را درباره هیئت انتخاب داشتم و به نمایندگی از جامعه سینمایی کشور جشنواره را برگزار کردیم. باید کاری کنیم که در خصوص گروه داوری نیز حتی اگر گروه متفاوتی باشند نیز همان نتیجه گرفته شود. با احترام یاد کردن از داورانی که فیلمسازان در دوره آنها جایزه نگرفتهاند یک کار اخلاقی است و رقبا باید به انتخابها احترام بگذارند.
دبیر سی ودومین جشنواره فیلم فجر در خصوص تزریق امید به سینمای ایران که در حکم او نیز آمده، تأکید کرد: فرمایش ایوبی در حکم من نوعی زنگ خطر است. چرا که اکنون این امید ایجاد شده و من باید آن را حفظ کنم. تلاش میکنیم همه این آیین را از خودشان بدانند.
رضاداد در پاسخ به اینکه اگر سلیقه فیلمسازی با شما متفاوت باشد و نخواهد فیلمش را در جشنواره شرکت دهد از او دعوت به شرکت میکنید، گفت: بله چرا که نه. اکثر دبیران جشنوارههای معتبر دنیا در جهان میگردند و فیلمها را رصد و انتخاب میکنند. این امر پسندیدهای است. هویت و اعتبار جشنواره به فیلمهایی است که در آن به نمایش درمیآید.
جذب فیلمسازان شخصیت فرهنگی ما است
وی افزود: برخی دوستان از کثرت فیلمها برای اکران نگرانند. این فرق میکند اما اینکه انتظار داشته باشیم همه حضور داشته باشند و تلاش برای این موضوع بخشی از شخصیت فرهنگی ما است.
مشاور ارشد سازمان سینمایی در خصوص حضور فیلمهای حاتمیکیا و درویش، گفت: فکر میکنم این دو حضور خواهند داشت. جشنواره فجر ویترین سینمای ایران است. برای من شگفت انگیز است که فیلمسازی فیلم داشته باشد و در جشنواره شرکت نکند. بسیاری از دوستان یک زیان اقتصادی از به نمایش درنیامدن فیلمهایشان متحمل میشوند تا فیلمشان بعد از چند ماه اولین بار در جشنواره اکران شود.
زیانهای سیاست زدگی در جشنواره فجر
وی در خصوص سیاست زدگی جشنواره تصریح کرد: بله در برخی از دورهها سیاست زدگی پیشه شد در حالی که جشنواره باید برآیند سینمای ما باشد. جشنواره فیلم فجر آینه سینمای ایران است که برخی از ناپسندیها را هم به نمایش درمیآورد. نتیجه سیاست زدگی زیان است.
رضاداد در پاسخ به اینکه اگر ایوبی به شما بگوید به صلاح نیست فلان فیلم جایزه بگیرد و بهتر است فیلم دیگری مقام بیاورد چه واکنشی خواهید داشت، گفت: قطعا چنین اتفاقی نمیافتد. رویکرد ایوبی در انتخاب فیلم “گذشته” را برای اسکار دیدید. وقتی هیئت داورانی وجود دارد چه دلیلی دارد ایوبی چنین چیزی بخواهد. ما نمیخواهیم جمع بندی داوران را پایین بیاوریم.
جدا شدن بخش بین الملل سازو کار میخواهد که نداریم
وی در زمینه جدا شدن بخش بین الملل، تأکید کرد: یکی از نکات پیشنهادی من زمانی که در فارابی بودم این بود که بخش بین الملل تحت شعاع بخش سینمای ایران قرار گرفته است. این موضوع در جلسات کارشناسی پذیرفته شد اما امکانات اجرایی جدی و ویژهای نیازمند است. اکنون بخش سینمای بین الملل، سینمای ایران و بازار فیلم همزمان است. جدا کردن اینها بسیار هزینه بر است گرچه ایده خوبی است اما سازو کار اجرایی برای آن نداریم.
رضاداد در پایان سخنان خود تأکید کرد: افزایش فرصتهای اکران بسیار مهم است. در 10 سالی که از دوره اول مسئولیت شهرداری تا امروز میگذرد زیرساختها در تهران تقویت و فرصتهای اکران بیشتر شد.
دبیر جشنواره سی و دوم فیلم فجر درباره توجه به فناوریهای روز اظهار کرد: در بخش خصوصی دوربینهای فیلمبرداری بیشتر از دوربینهای فارابی است. همین رویکرد باید ادامه پیدا کند و توانمندی خصوصی افزایش پیدا کند.
نگاه غیراقتصادی به فرهنگ مهمترین چالش سینما
وی در این باره که مهمترین چالش پیش روی جشنواره فجر چیست؟ توضیح داد: چالشی وجود ندارد. در دورههای گذشته بهشتی، مرحوم سیف الله داد، ضرغامی و… عهده دار مسئولیت جشنواره بودهاند. این حرکت نیاز جدی به همکاری رسانهای دارد. لطفی که از سوی مدیران صدا و سیما وجود داشته نیز انشالله مرتفع شود.
رضاداد در این باره که مهمترین چالش پیش روی سینما را چه میداند، گفت: بالا بردن توان اقتصادی سینمای ایران. کم توجهی به اقتصاد در سینمای ایران یکی از مسائل جدی بوده که به بخش زیادی از مشکلاتی که با آن روبرو هستیم نگاه غیر اقتصادی به حوزه فرهنگ بوده است و این بزرگترین چالش سینما است.