در کنار توافق هستهای، امتیازهایی نظیر خرید هواپیما و صادرات فرش به کشورهای غربی که پیش از این وجود تحریمها مانع از آن میشد، اتفاقات خوبی است که بهزودی حوزه گردشگری و صنایع دستی را تحتالشعاع قرار میدهد.
به گفته مسعود سطانیفر در سه ماه نخست سالجاری ۵گروه سرمایهگذار یونانی، ترکیهای، عرب، کرهجنوبی و آلمانی نسبت به سرمایهگذاری در صنعت گردشگری ایران ابراز علاقه کردهاند که بیشتر آنها منتظر رفع تحریمها بودند. وی در حالی از فراهم شدن فرصت برای مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی در این حوزه خبر میدهد که پس از روی کار آمدن دولت دکتر روحانی، چشمهای بسیاری انتظار رونق گردشگری را میکشند.
معاون رئیس جمهوری در گفتوگویی کوتاه با «دنیای اقتصاد»، به بررسی اثرات توافق تاریخی وین بر سه حوزه گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی پرداخته است:
اکنون که توافق هستهای انجام شده و قطعنامه شورای امنیت تحریمها علیه ایران را ملغی کرده است، علاوهبر اینکه برخی دستاوردهای آن را در حوزههای مرتبط با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تشریح میکنید، بفرمایید برای دوره پساتحریم در حوزه گردشگری چه برنامههایی دارید؟
همانطور که میدانید خرید هواپیما و صادرات فرش و مواد غذایی به اروپا و آمریکا از جمله امتیازاتی بودهاند که در کنار مذاکرات هستهای توانستیم به آنها دست یابیم.
مذاکرات هستهای قریب به ۲۳ماه بود که جریان داشت و ما از همان ابتدای شکلگیری دولت تدبیر و امید هر لحظه در انتظار به نتیجه رسیدن مذاکرات بودیم. از این رو باید همواره دو برنامه را در دستور کار خود قرار میدادیم: یک برنامه برای شرایط تحریم و یک برنامه برای شرایط پساتحریم. این آمادگی در تمام دستگاهها وجود داشت و سازمان ما نیز از این قاعده مستثنا نبود.
اکنون با به نتیجه رسیدن مذاکرات ما در عرصه گردشگری در قالب دو برنامه عمده به جلو حرکت خواهیم کرد؛ یکی در امر ورود گردشگران خارجی به ایران که از زمان آغاز بهکار دولت دکتر روحانی بهویژه در قالب تورهای گردشگری این تعداد رو به افزایش است. البته زیرساختها در این زمینه فراهم نیست و باید به سرعت شرایط مناسب را برای پذیرایی از این گردشگران آماده کنیم.
از سوی دیگر در زمینه جذب سرمایههای خارجی طی یکسال و نیم گذشته که بنده تصدی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را داشتهام، ۱۴یا ۱۵گروه سرمایهگذار خارجی از کشورهای اروپایی، آسیای جنوب شرقی و عربی برای مذاکره به ایران آمدند و با توجه به رونق بهوجود آمده، خواهان سرمایهگذاری در توریسم ایران بودند. برخی از سرمایهگذاران بهویژه اروپاییها به ما میگفتند که مطالعاتشان در بازار ایران جواب داده و تنها در انتظار توافق ایران و ۱+۵ و رفع تحریمها بودند تا در کشورمان سرمایهگذاری کنند. اما برخی سرمایهگذاران عرب، خود را به تحریمها محدود نکردند و سرمایهگذاریشان را در مشهد آغاز کردند و اکنون نیز پروژههای آنها بخش قابل توجهی از راه را پیموده است.
برخی از این کشورهایی که ابراز تمایل کرده و با ایران در این زمینه مذاکره داشتهاند را ذکر میکنید؟
طی سه ماه نخست سال ۹۴، ۵گروه از یونان، ترکیه، آلمان، کرهجنوبی و سرمایهگذاران عرب با ما مذاکره کردهاند. ما نیز در این راستا سعی کردهایم بخش خصوصی داخلی و خارجی را به هم ارتباط دهیم تا بتوانند با همکاری یکدیگر در این حوزه کار کنند.
بهطور مشخص چه اقداماتی برای ایجاد ارتباط صورت گرفته است؟
در روزهای اخیر ما جلسهای با گروههای هتلساز و ادارهکننده داخلی داشتیم و طی آن شرایط را در دوران پساتحریم برای مشارکت بخش خصوصی داخلی و خارجی برای مشارکت در امر هتلسازی ارزیابی کردهایم. مدیران هتلهای زنجیرهای و همچنین گروه مالی گردشگری با یکی از معاونان بنده جلسه داشته و در این خصوص همفکری کردهاند.
نحوه همکاری و مشارکت گروههای هتلهای زنجیرهای خارجی با ایران چگونه خواهد بود؟
سرمایهگذاران خارجی در این زمینه به دو صورت عمده با هتلهای ایران همکاری خواهند کرد؛ یکی زنجیرههای هتلسازی خارجی هستند که در امر اداره و بهرهبرداری خواهان همکاری مجزا یا مشارکتی با هتلهای ایران هستند و میخواهند زمین را سرمایهگذاران خصوصی و دولتی داخلی تامین کنند و دیگر گروهها نیز که از برندهای مهم هتلداری هستند، در بخش طراحی و مدیریت بهرهبرداری میخواهند همکاری کنند.
دسته دوم از این جهت برای ما ارزشمند هستند که میتوانیم از آنها برای افزایش سطح کیفی خدمات و آموزش نیروی انسانی بهره بگیریم؛ چه اینکه ما ۷۰ رشته آموزشی برای تربیت نیروی انسانی در هتلها نیاز داریم، ولی تنها حدود ۳۰ رشته را در ایران داریم و حضور این گروه از هتلداران در ایران منجر به آموزش نیروی انسانی ماهر خواهد شد. در حال حاضر گروههای هتلداری معتبر دنیا، تنها برند خود را به یک هتل میبرند و با روش خود از آنها بهرهبرداری میکنند؛ مثل هتلهای هیلتون، شرایتون، روتانا و… که هرکدام استانداردهای خاص خود را دارند و صرفا میخواهند در مرحله بهرهبرداری مشارکت داشته باشند. ما از هر دو گروه پیشنهاد خواهیم داشت و از هر دو گروه استقبال خواهیم کرد.
توافق وین حوزه صنایع دستی را چگونه متاثر خواهد کرد؟
در بخش بازرگانی بهخصوص بازرگانی خارجی محدودیتهای ما برطرف خواهد شد. برنامههای خوبی برای صادرات صنایع دستی نفیس ایران به کشورهای غربی که پیش از این وجود تحریمها مانع صادرات بود، خواهیم داشت. همچنین با حضور در نمایشگاههای صنایع دستی که هرسال در عرصه بینالمللی برگزار میشود، سعی میکنیم ارزش افزوده هنرهای دستی را برای عموم مردم دنیا به نمایش بگذاریم و در سال ۲۰۱۶ در نمایشگاههایی که بهواسطه تحریمها امکان حضور نداشتیم، حضور پیدا کنیم.
عرصه میراث فرهنگی کشور چگونه از توافق منتفع خواهد شد؟
همانطور که میدانید در این حوزه ما بخش وسیعی از کارمان با سازمانهای بینالمللی است. کشور ما در زمینه میراث فرهنگی از پشتوانه خوب کارشناسی برخوردار است که با رفع تحریمها میتوانیم در باستان شناسی به دیگر کشورها کمک کنیم و از آنها نیز کمک بگیریم. ضمن اینکه در امر میراث فرهنگی تعامل با دیگر کشورها میتواند گشایشگر باشد و اگر بتوانیم از این ارتباطات بهره بگیریم، فصل جدیدی در تعاملات میراثی با کشورهای غنی دیگر شکل خواهد گرفت.