ایرانگرد نیوز پایگاه خبری تحلیلی ایرانگرد نیوز
قیمت بالای تورهای داخلی سبب شده است که عده‌ای با مقایسه قیمت تورهای داخلی و خارجی ترجیح دهند با کمی هزینه بیشتر، سفر به یک کشور خارجی را تجربه کنند.
این روزها اگر بیننده شبکه یک صدا و سیما باشید، مطمئناً تصاویر زیبایی از نقاط مختلف ایران را خواهید دید. تصاویری که در نهایت با یک پیام به پایان می‌رسد. پیامی که ایرانی‌ها را تشویق می‌کند تا در تعطیلات نوروز به جای رفتن به کشورهایی که حامی داعش هستند از سرزمین زیبای خودمان دیدن کنند. پیامی سیاسی در راستای حمایت از گردشگری داخلی. اما در عمل به دلیل افزایش قیمت بالای تورهای داخلی در تعطیلات نوروز مسافران ایرانی ترجیح می‌دهند از کشورهای دیگری به جای کشور خودمان دیدن کنند. بسیاری از مسافران ایرانی از هزینه بالای تورها در ایام نوروز شکایت دارند. از سوی دیگر، مسئولان و فعالان مرتبط با این حوزه این افزایش قیمت‌ها را تا حدی طبیعی و در برخی موارد سودجویانه می‌دانند و نظرات متفاوتی در این باره دارند. در عمل، قیمت بالای تورهای نوروزی به هر دلیلی که باشد، گردشگری داخلی را در مقایسه با گردشگری خارجی در موضع ضعف قرار داده است. در شرایط فعلی بسیاری از مردم، سفرهای نوروزی و اقامت در هتل‌ها را خارج از توان خود می‌بینند و از آن صرف نظر می‌کنند؛ عده‌ای هم که از توان مالی مناسب برخوردارند، با مقایسه قیمت تورهای داخلی و خارجی ترجیح می‌دهند با کمی هزینه بیشتر، سفر به یک کشور خارجی را تجربه کنند.
نایب رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی دلیل اصلی افزایش قیمت تورها در ایام تعطیلات نوروز را افزایش قیمت بلیت خطوط هوایی مختلف می‌داند و در گفت وگو با روزنامه ایران می‌گوید: «در برخی تورهای خارجی همانند مالزی شاهد افزایش قیمت تا دو برابرهستیم که دلیل اصلی آن افزایش قیمت بلیت هواپیما است. در طول سال میانگین نرخ بلیت مالزی یک تا یک و نیم میلیون تومان است و این در حالی است که تمام ظرفیت موجود فروخته نمی‌شود. برای همین در ایام نوروز این رقم به دو میلیون تومان می‌رسد. چرا که آژانس‌های مسافرتی در این زمان و تابستان که فصل سفر است می‌توانند بخشی از زیان خودشان را که در طول سال با آن روبه رو بوده‌اند جبران کنند.»
حرمت‌الله رفیعی با اشاره به اینکه زمانی که تقاضا بالا است قیمت‌ها هم بالاتر می‌رود، ادامه می‌دهد: «یکی از دلایلی که نمی‌توانیم قیمت‌ها را کنترل کنیم، این است که زمان تعطیلات ما به دو بخش نوروزی و تابستانی تقسیم شده است و خانواده‌ها نمی‌توانند برنامه ریزی کنند که در طول سال به سفر بروند. اگر این شرایط فراهم بود، قیمت‌ها ثبات بیشتری داشت و به طور ناگهانی افزایش پیدا نمی‌کرد. ما حتی شاهد تفاوت قیمت میان هفته اول و دوم فروردین هستیم. چون تقاضا در هفته اول بیشتر است بالطبع قیمت‌ها هم بالاتر است.»
رفیعی معتقد است: «اگر خطوط هوایی به جایگاه حقیقی خود دست پیدا کنند، شاهد این نوسانات زیاد در قیمت تورها نخواهیم بود.» او در پاسخ به این پرسش که وقتی تور مالزی و کیش تقریباً یک قیمت هستند، چطور می‌توانیم انتظار جذب مسافر داخلی را داشته باشیم، می‌گوید: «متأسفانه روی قیمت‌ها در کیش کنترلی وجود ندارد و در برخی مواقع بلیت تهران -کیش به یک میلیون تومان هم می‌رسد.» نایب رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی درباره ناتوانی در کنترل قیمت‌های خطوط هوایی مختلف می‌گوید: «در این زمینه، آژانس‌ها و هتل داران به تنهایی نمی‌توانند تأثیر گذار باشند. باید یک هماهنگی بین بخش‌های مختلف سازمانهای دولتی مانند سازمان هواپیمایی کشوری و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از یک طرف و سازمانهای خصوصی مرتبط وجود داشته باشد که خوشبختانه ایجاد شده و جلساتی هم داشته ایم. البته تمرکز اصلی ما بیشتر روی پروازهای خارجی است چون باعث خروج ارز از کشور است.»
استقبال از تورهای خارجی در تعطیلات نوروز
با وجودی که ترکیه در سال‌های گذشته با رشد آمار ورودی گردشگران ایرانی روبه رو بوده است، کارشناسان این حوزه معتقدند امسال تورهای نوروزی شهرهای ترکیه با استقبال کمتری تا کنون روبه رو شده‌اند. سال ۲۰۱۵ به دلایلی از جمله شرایط بد امنیتی سال خوبی برای گردشگری ترکیه نبود. این امر به نوبه خود باعث شده تا ایرانی‌های کمتری به‌عنوان گردشگر به ترکیه سفر کنند و در ازای آن راهی مقاصد دیگر می‌شوند. کارشناسان این حوزه هم خبر می‌دهند که تورهای ترکیه نسبت به سال قبل با استقبال کمتری روبه رو بوده‌اند. اما بازهم ترکیه جزء ۵ کشوری است که ایرانی‌ها بیشتر به آنجا سفر می‌کنند. ترکیه، مالزی، دوبی، تایلند، هند و ارمنستان جزو کشورهایی هستند که به دلیل نیاز نداشتن به ویزا یا دریافت راحت تر ویزا، ایرانیان بیشتری را به خود جذب می‌کند ضمن اینکه ترکیه و دوبی به دلیل نزدیکی به ایران متقاضیان بیشتری دارند. نرخ تور یک هفته‌ای دوبی در نوروز ۹۵ حول و حوش ۳ میلیون تومان است، در حالی که در طول سال گاه تا یک میلیون تومان هم کاهش پیدا می‌کند. مالزی نیز هر ساله پذیرای ایرانیان بسیاری است که حداقل هزینه ۴ میلیونی را برای سفر یک هفته‌ای به این کشور در نوروز ۹۵ می‌پردازند. اما میانگین رقم تور یک هفته‌ای به تایلند بیشتر از سه و نیم میلیون تومان است. با وجود این آمارها نشان می‌دهد که اکثریت طبقه متوسط جامعه ایرانی همچنان تمایل به مسافرت به این کشورها دارند. کشورهایی مانند مالزی، تایلند یا هند در تعطیلات نوروز آب و هوای بسیار گرم و شرجی دارند و گردشگران کمی این کشورها را در چنین زمانی برای مسافرت انتخاب می‌کنند. اما به دلیل همزمانی تعطیلات نوروز و افزایش تقاضا، با این آب و هوای نه چندان دلچسب، آژانس‌های مسافرتی با پکیج‌های سنگین سعی در دریافت سود بیشتر در این زمان دارند.
افزایش قیمت هتل‌های داخلی در تعطیلات
یکی از مهم ترین عوامل توسعه صنعت گردشگری مربوط به بخش اقامت و پذیرایی یا همان هتل هاست که برخی کارشناسان قیمت بالای این بخش خدماتی در تعطیلات نوروز را دلیل افزایش قیمت تورهای نوروزی داخلی می‌دانند. مدت‌هاست بین بخش خصوصی و دولتی در این حوزه اختلاف نظر وجود دارد. اختلافاتی که مدت‌هاست رسانه‌ای شده و هیچ کدام از طرفین دو گروه توان متقاعد کردن همدیگر را ندارند.
بخش خصوصی معتقد است با تصویب نرخ گذاری آزاد بر اساس نظارت جامعه هتلداران کشور بسیاری از مشکلات فعلی حل خواهد شد. اما سازمان میراث فرهنگی کشور خود را متولی این امر می داند و معتقد است بخش خصوصی با افزایش قیمت هتل‌ها موجب نارضایتی مسافران را فراهم خواهد کرد.
جمشید حمزه زاده، رئیس جامعه هتلداران ایران درباره وضعیت قیمت هتل‌ها معتقد است: «مشکل اصلی در امر نرخ گذاری هتل‌ها این واقعیت است که نوع نگاه بخش خصوصی و ارائه نرخ اتاق‌های هتل به اصول عرضه و تقاضا بر می‌گردد؛ در حالی که سازمان این مطلب را مورد توجه قرار نمی‌دهد.» او در توضیح آزادسازی نرخ هتل‌ها می‌گوید: «منظور از آزادسازی نرخ این نیست که هتل‌ها به قیمت‌های دلخواه اتاق‌های خود را ارائه دهند، مطمئناً پشت این نرخ گذاری آزاد نظمی وجود دارد که توسط خود تشکل‌ها به عنوان نمایندگان خود اصناف صورت می‌گیرد. از طرف دیگر بر اساس تحقیقات و بررسی‌های انجام شده مطمئناً بحث آزادسازی‌های نرخ، هم به حفظ حقوق مسافران کمک می‌کند و هم به ارتقای کیفیت خدمات خواهد انجامید. علاوه بر این به تشویق سرمایه گذاران در امر احداث هتل‌های جدید و توزیع سفر در سطح کشور نیز می‌انجامد.»
در مقابل، مسئولان دولتی معتقدند که آزادسازی قیمت‌ها با توجه به تجربه تلخی که در ایام پیک سفر داریم این واقعیت را نشان می‌دهد که صاحبان تأسیسات گردشگری بدون درنظر گرفتن چارچوب‌ها و ضوابط قیمت‌ها را بالا می‌برند و فقط درآمد خود را درنظر می‌گیرند.
آنها معتقدند در شرایط فعلی، با آزادسازی نرخ هتل‌ها، بخشی از جامعه نمی‌توانند از امکانات هتل‌ها و مراکز اقامتی استفاده کنند. بنابراین با آزادسازی، شاهد بروز هرج و مرج در قیمت هتل‌ها خواهیم بود.
مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم پاسخ نهایی خود را این‌گونه می‌دهد: «امکان ندارد که نرخ توسط مجموعه دیگری تعیین شود و دستگاه دیگری پاسخگوی آن باشد،این خواسته، انتظاری غیرمنطقی است؛ چراکه آزادسازی نرخ هتل‌ها تبدیل به گران‌سازی می‌شود، بنابراین نباید با این مسأله به صورت شعاری برخورد کرد. طبق قوانین مجلس شورای اسلامی رعایت حقوق مردم قابل واگذاری نیست و نظارت بر نرخگذاری هتل‌ها براساس قوانین بر عهده دستگاه متولی، یعنی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.»
ادامه اختلاف سازمان میراث فرهنگی و جامعه هتلداران
با وجودی که در برخی هتل‌ها از دی ماه تغییر قیمت‌ها آغاز می‌شود وبین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند، سازمان میراث فرهنگی از توافق صورت گرفته با رئیس جامعه هتلداران ایران خبر می‌دهد: «حداکثر افزایش نرخ هتل‌ها در سراسر کشور ۱۲ درصد است که میزان این افزایش با پیشنهاد بهره‌بردار واحد اقامتی، تأیید جامعه هتلداران استان و تصویب مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قابل اعمال است.» اما این خبر به فاصله یک روز توسط جامعه هتلداران تکذیب می‌شود: «هیچ گونه توافقی در خصوص افزایش حداکثر ۱۲ درصدی نرخ هتل‌ها بین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و رئیس جامعه هتلداران ایران صورت نگرفته است. ضمناً هیأت مدیره جامعه هتلداران ایران با تفسیر یکطرفه و تحمیلی ماده ۱۲ آیین نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل و درجه‌بندی تأسیسات گردشگری مصوب چهارم شهریور امسال هیأت محترم وزیران توسط سازمان گردشگری موافق نبوده و اعلام می‌کند که این امر تبعات زیانباری برای صنعت گردشگری کشور به همراه خواهد داشت.»
شاید به دلیل همین ناهماهنگی میان بخش‌های مختلف سازمانهای داخلی است که ایرانی‌ها ترجیح می‌دهند تعطیلات خود را در کشورهایی دیگر به جای شهرهای زیبای خودمان سپری کنند. هزینه‌ها تقریباً یکی است و خدمات ارائه شده به مسافران در خارج از مرزها از استاندارد بالاتری برخوردار است و تجربه متفاوت بودن در جامعه میزبانی متفاوت همه از عواملی هستند که هر ساله ایرانی‌های بیشتری را در تعطیلات نوروز با وجود هزینه‌های بالا راهی آن‌سوی آبها می‌کنند
