ایرانگرد نیوز پایگاه خبری تحلیلی ایرانگرد نیوز
آداب رمضان حقیقتی از تنوع فرهنگی در اقوام مختلف را درایران آشکار می کند که نشان دهنده وحدت ملی است و رجوع به تجربه تاریخی در این خصوص به ما کمک می کند تا رمضان های شیرینی از گذشته را به جای آوریم و آنها را احیا کنیم .
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید محمد بهشتی رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری این مطلب را در پیش همایش ملی “رمضان در آیینه اقوام ایرانی، تنوع فرهنگی و وحدت معنوی “بیان کرد .
او از اینکه رمضان موضوع تعاملات فرهنگی قرار گرفته است و پژوهشگران علوم انسانی و فرهنگی به آن می پردازند ابراز خرسندی کرد .
بهشتی گفت: معمولا رسم بر این بوده که در مورد موضوع رمضان تنها علما صحبت کنند و کمتر اهل فرهنگ این موضوع را مورد تأمل علمی قرار می دهند ،در صورتی که اگر تأمل دینی و فرهنگی در کنار هم قرار نگیرند این اتفاقی می افتد که الان شاهد آن هستیم .
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد که در این مصداق، رمضان که ما از آن به عنوان خاطرات خوش و شیرین کودکی یاد می کنیم بر خلاف گذشته به موضوع سختی تبدیل می شود.
او دلیل این امر را جدا کردن رمضان از متن فرهنگی و اکتفا کردن به جنبه های شرعی آن دانست .
وی گفت: فعل روزه در ایران ، امریکا، مراکش و … یکسان است و از درون معارف دینی تنها یک حقیقت را بازگو می کند ولی زمانیکه به یک سرزمین و متن فرهنگی آن وارد می شود بنابه نسبتی که بر قرار می کند کیفیتی از آن آشکار می شود.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به سخنی از هانری کُربَن “اسلام در شبه جزیره عرستان ظهور کرد اما در ایران فهمیده شد “گفت : ایرانیان زمانی که اسلام وارد سرزمین ایران شد بنا به ظرفیت فرهنگی موجود به اسلام تقرب پیدا کردند و اگر از همین زاویه به آیین رمضان نگاه کنیم می بینیم که چه چیزهایی نسل به نسل در تاریخ گذشته و ما را به یاد رمضان می اندازد.
او با اشاره به برخی از شیرینی های ماه مبارک رمضان نظیر نشستن کنار سفره افطار ،تماشای هلال ماه ، گوش سپردن به صدای اذان و… تصریح کرد که اگر به این جنبه های رمضان توجه کنیم از حقیقت رمضان پرده برداشته و به آن نزدیک تر می شویم آنجاست که به لطافت درونی رمضان پی برده و ضمختی ظاهری آن برایمان آشکار نمی شود .
بهشتی با بیان اینکه تمامی باورهای ما در ۱۴۰۰سال گذشته همین سرنوشت را پیدا کرده اند اظهارداشت: زمانیکه لباس فرهنگ بر قامت دین پوشاندیم چیزهای جدیدی از دین آشکار شد و فرهنگ به مثابه یک لباس تلاش کرده که چیستی و چرایی دین را آشکار کند نه اینکه آن را بپوشاند .
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به این نکته که ایران به اندازه تمام اروپا تنوع فرهنگی دارد ،گفت : ایران به لحاظ فراوانی تنوع فرهنگی در جهان بی نظیر است و درکل دنیا کشوری را نداریم که این اندازه تنوع فرهنگی داشته باشد .
به گفته بهشتی ، مضامینی نظیر رمضان یک حقیقت را آشکار می کند و شهادت می دهد به وجود تنوع فرهنگی در اقوام مختلف ،به عنوان مثال سفره افطار توسط تمامی اقوام ایرانی با فرهنگ های مختلف در ماه مبارک رمضان پهن می شود اما به اشکال گوناگون ، اینجاست که می گوییم این تنوع نشان دهنده وجود وحدت ملی است در صورتیکه در اروپا این امر مخرب وحدت ملی است .
بهشتی در پایان تصریح کرد : رجوع به تجربه تاریخی به ما کمک می کند که دوباره رمضان های لطیفی را که بوی جشن می دادند و خاطرات شیرینی به جای گذاشته اند تجربه و احیاء کرده و ریاضت های کنونی روزه داری را با چنین لطافت هایی شیرین و عطر آگین کنیم .
علیرضا حسن زاده دبیر علمی همایش ملی “رمضان در آیینه اقوام ایرانی،تنوع فرهنگی و وحدت معنوی” و رییس پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دیگر سخنران این جلسه بود که با بیان نکاتی در خصوص اهمیت و جایگاه رمضان گفت : رمضان نقش مهمی در ایجاد وحدت دارد .
او افزود : اگر در غرب مقوله خلق سنتها را داریم در تاریخ ایران سنتها از قرن ها پیش به شکل خود جوش وجود داشته اند که ما همدلی حالارا در سایه این سنتها داریم .
حسن زاده اظهار داشت : رمضان چشم اندازی است که تنوع فرهنگی را در بیان توحیدی به نمایش در می آورد.
او با بیان اینکه از یکسال پیش فراخوان همایش ملی “رمضان در آیینه اقوام ایرانی تنوع فرهنگی و وحدت ملی” در ۹موضوع منتشر شده است تصریح کرد که در این همایش کتاب مجموعه مقالات و ۲کتاب دیگر با موضوع رمضان به چاپ می رسد .
به گفته دبیر علمی همایش ملی “رمضان در آیینه اقوام ایرانی،تنوع فرهنگی و وحدت معنوی” این همایش ۱۰تیرماه در سالن همایش های پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری برگزار می شود .
دیگر سخنران این جلسه محمد رجبی مشاور عالی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی با اشاره به رمضان و سنت نکاتی را بیان کرد و افزود: در قرآن از روزه درماه رمضان به عنوان صبر در گرسنگی و تشنگی یاد شده که این دو نشان از خود گذشتگی در برابر پروردگار دارد .
او با اشاره به اینکه نخوردن ونیاشامیدن نوعی بندگی به خداوند است تصریح کرد که بر خلاف اعتقاد برخی این بندگی نیست و عاشقانه پرستیدن خداست.
رجبی با بیان اینکه در ماه مبارک رمضان سنت هایی در کشور اجرا می شوند اظهار داشت :سنت به اصولی گفته می شود که تغییر نمی کنند و برخی به اشتباه از آداب و رسوم به عنوان سنت یاد می کنند که این اشتباه است .
به گفته مشاور عالی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ،در قرآن سنت به فطرت ارتباط داده شده است و آداب و رسومی که با فطرت انسان هماهنگی دارد ثابت می مانند .
رجبی گفت :در ماه رمضان یکی از اموری که بر آن تأکید شده و به صورت یک سنت در آمده است مهمانی دادن است که تقریبا در سراسر ایران اجرا می شود و در اقوام مختلف به شیوه های گوناگون شاهد برگزاری آنها هستیم .
او افزود:اگر ما که در جستجوی فرهنگ اقوام ایرانی هستیم ، با نگاهی که این اقوام را بخش های زنده و فعال تاریخ ما قرار می دهد مطالعه کنیم بسیاری از ابهاماتمان در تاریخ فرهنگی برطرف می شود.
حجت السلام محمدرضا زائری رئیس مجموعه فرهنگی شهدای سرچشمه دیگر سخنران این جلسه گفت : وقتی در مورد محتوا و فرم صحبت می کنیم باید هر دو را در نظر گرفته و دچار افراط و تفریط نشویم .
وی با اشاره به اینکه خداوند در قرآن به دو خوشی مومنان در هنگام افطار و وقت دیدار اشاره کرده است گفت : باید این دو مقوله را در کنار هم در نظر گرفت یعنی امساک معنوی را در کنار خوشحالی افطار مورد توجه قرار داد زیرا که این واقعیت فرهنگ عمومی است که یک مومن بعد از چند ساعت نخوردن و نیاشامیدن در هنگام افطار خوشحال باشد.
به اعتقاد حجت السلام زائری ما از این موضوع غافل شده ایم و شاید به همین دلیل است که برخلاف کشورهای عربی که رمضان را جشن می گیرند رمضان در فرهنگ ما در ناراحتی و عزاداری می گذرد ،در صورتیکه همانطور که خداوند خواسته باید ۳۰روز روزه داری ما با سایر روزهای سال متفاوت و در آن شادی باشد.
رئیس مجموعه فرهنگی شهدای سرچشمه گفت: کم ارزش جلوه دادن عناصر مادی نظیر سفره افطار، خوراکی های مرسوم ماه رمضان و… باعث شده در ماه رمضان شادی نباشد در صورتیکه از این عناصر فرهنگی می توان به نحوی استفاده کرد که انگار از ماه ها پیش در انتظار رمضان بوده ایم .
او با اشاره به اینکه در ماه رمضان رستوران ها ، مراکز خرید و… باز هستند و بعد از افطار به مردم خدمات ارایه می دهند گفت : این ماه می تواند فرصتی باشد برای تجلی زندگی شبانه ایرانیان ،موضوعی که تا به حال بر روی آن پژوهشی انجام نشده است .
