حمیدرضا نعیمی نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر درباره نمایشنامه خوانی”دیوال تئاترال”در مراسم چهلمین روز درگذشت محمود استادمحمد به خبرنگار مهر گفت: برای مراسم چهلم محمود استاد محمد که امروز شنبه 16 شهریورماه در تالار هنر برگزار می شود گروه تئاتر شایا تصمیم گرفته که یکی از دوست داشتنی ترین دلبسته های زنده یاد استادمحمد را برای خوانش آماده کند.
وی افزود: با اینکه فضای نمایشنامه “دیوان تئاترال” شاید زیاد مناسب این فضا نباشد اما چون این اثر از زندگی و امید حرف می زند تصمیم گرفتیم که آن را اجرا کنیم. آثار استادمحمد معمولا تلخ و گزنده و انتقادی هستند اما این اثر نمایشی علیرغم ظریف بینی هایی که همیشه در کارهای استاد محمد دیده می شود از امید و شادی نیز حرف می زند. از انجا که استادمحمد همیشه به این نکته که چرا تلاشی برای نشاندن خنده بر لب مردم صورت نمی گیرد و اینکه چرا وجود آدم ها نادیده گرفته می شود تاکید داشت تصمیم گرفتیم این نمایشنامه را خوانش کنیم.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: برای خواش این اثر از افراد گروه شایا که همیشه همراه من هستند و همچنین از تعدادی هنرمند خارج از گروه برای همکاری دعوت کردم. یعقوب صباحی، سیاوش چراغیپور، فروغ قجابگلی، بهناز نازی، کتانه افشارینژاد، بهناز بستاندوست، علیرضا شیردل، بهاره نوحیان، مجید تفرشی و مجید نوروزی نقش خوانان نمایش دیوان تئاترال هستند. از دیگر عوامل این نمایشنامه خوانی میتوانم به آرش عزیزی به عنوان آهنگساز و نوازنده تار، امیر صدیقیان به عنوان نوازنده تنبک و دف و علی زارعی به عنوان دستیار کارگردان اشاره کنم.
نعیمی درباره دیگر فعالیتهایش توضیح داد: بسیار علاقهمند بودم نمایش “سقراط” را کار کنم چون برای نگارش این نمایشنامه زحمت زیادی کشیدم. اما ترجیح می دهم برای اجرای عموم این نمایش در سالن اصلی تئاتر شهر اقدام کنم. برای حضور در جشنواره سی و دوم تئاتر فجر نیز چند متن را ارائه داده ام که قرار است دوستان دیگری آنها را کارگردانی کنند. نمایشنامه “مدهآ ” که اقتباسی از نمایشنامه “مدهآ ” اوریپید است را میلاد نیک آبادی برای حضور در جشنواره تئاتر فجر کارگردانی می کند. همچنین نمایشنامه های”سهنهکا” که به ساعات پایانی زندگی سهنهکا می پردازد توسط فتح الله نیازی، نمایشنامه”شرق دور، شرق نزدیک” توسط بهناز نازی و “ردپایی که جا ماند” به کارگردانی سیامک موحدی از دیگر آثاری هستند که برای حضور در جشنواره تئاتر فجر ارائه شده اند.
کارگردان “درخشش در ساعت مقرر” گفت: نمایشنامه “سهنهکا” درباره ساعات پایانی زندگی سهنهکا نمایشنامهنویس، فیلسوف، متفکر و وزیر دربار چهار امپراطور رومی از جمله کالیگولا و نرون است. وی در زمان نرون مجبور به خودکشی می شود و من در این نمایشنامه ساعت منتهی به مرگ وی را که در یک حمام است روایت می کنم. سهنهکا با وجود گذشت 65 سال از مسیحیت هنوز مسیحی نشده بود اما رساله های بزرگی را در باب مذهب به نگارش درآورده تا جاییکه سنت آگوستین قدیس درباره او گفته است “یک مسیحی بیش از این بت پرست چه می توانست بگوید؟”. از آنجا که این متفکر در کشور ما کمتر شناخته شده است با نگارش این نمایشنامه تلاش کرده ام شخصیت واقعی وی را بیشتر معرفی کنم.
بازیگر”ددالوس و ایکاروس” ادامه داد: نمایشنامه “ماه و ژییار” را که برای مقطع سنی کودک و نوجوان نوشته شده برای چاپ ارائه داده ام. همچنین در حال نگارش نمایشنامه عروسکی با نام “درفش کاویان” هستم که به زندگی ضحاک و فریدون میپردازد و قرار است زهره بهروزی نیا آذرماه آن را برای اجرا در تئاتر شهر کارگردانی کند.
نعیمی در ارتباط با اقتباس از آثار کلاسیک برای نگارش نمایشنامه گفت: بر خلاف اینکه برخی از دوستان به خاطر عدم آگاهی معتقد هستند رفتن به سمت اقتباس به خاطر ممیزی و فرار از سانسور است من معتقدم اقتباس نه به خاطر فرار از سانسور بلکه به دلیل رسیدن به نگاهی تازه و متناسب با زمانه صورت می گیرد. آیا اقتباس از “هملت”،” مکبث”، “مده آ” و یا “شاه لیر” به معنای این است که نویسنده می خواسته فضا را تلطیف کند یا بر عکس نگاهی خاص و تیزبینانه به شرایط اجتماعی داشته و از زاویه این آثار می خواسته شرایط زمانه را نقد و بررسی کند.
وی افزود: من فکر نمی کنم یک نویسنده به خاطر فرار از سانسور بخواهد از زیر کار در برود و دست به اقتباس بزند. اقتباس از یک اثر کاری بس دشوار است. به این خاطر که معمولا پیش داوری برای این کارها به وجود می آید و اگر اشتباهی در ساختار از طرف نویسنده وجود داشته باشد به شدت نمود پیدا میکند چون اثر اصلی پیش روی مخاطب قرار دارد. نویسنده در یک اثر اقتباسی باید آنقدر توانایی در نگارش داشته باشد که اثرش اگر بهتر از اثر اصلی نیست حداقل در حد آن باشد.
این کارگردان متذکر شد: دلیل اینکه من در برخی آثارم به سراغ اقتباس می روم این است که می خواهم از فرصتهایی که تئاتر در اختیار ما برای دیدن شاهکارهای بزرگ دنیا قرار می دهد نهایت استفاده را بکنم. مبحث دراماتورژی یکی از مباحث امروزی و مدرن است و ممکن است اگر بخواهیم یک اثر کلاسیک را نعل به نعل اجرا کنیم برای مخاطب امروزی خالی از جذابیت باشد. اثر در یک تعدیل دیگر حیات دوگانه ای را آغاز میکند بنابراین ما میتوانیم با اقتباس از آثار دیگر کارهایی را که به لحاظ زمانی و تفکری از ما دور شده اند به صحنه بیاوریم.